Tiệc thánh tứ phủ trong tháng 8 âm lịch

Trong dòng chảy của tín ngưỡng thờ Mẫu Tứ Phủ của người Việt, mỗi tháng âm lịch đều mang một ý nghĩa tâm linh riêng, gắn liền với các vị thánh, thần. Tuy nhiên, có một câu nói dân gian đã đúc kết rất tinh tế về những cột mốc quan trọng bậc nhất: "Tháng Ba tiệc Mẫu, Tháng Tám tiệc Cha". Nếu tháng Ba âm lịch là dịp cả nước hướng về Lễ hội Phủ Dầy, tưởng nhớ Đức Quốc Mẫu Liễu Hạnh – biểu tượng của sự sinh sôi, lòng từ bi vô lượng, thì tháng Tám âm lịch lại là thời điểm trang trọng dành cho các vị "Cha" – những Đức Vua Cha và đặc biệt là Đức Thánh Trần Hưng Đạo Đại Vương, những người có công lao hiển hách trong việc dựng nước, giữ nước, mang lại sự bình yên và thịnh vượng cho dân tộc.

Tháng Tám âm lịch là một trong những tháng đặc biệt và quan trọng trong tín ngưỡng thờ Mẫu Tứ Phủ của người Việt, với hàng loạt các ngày tiệc thánh diễn ra tại khắp các đền, phủ, điện thờ. Đây không chỉ là dịp để con nhang đệ tử bày tỏ lòng thành kính, mà còn là cơ hội để tìm hiểu sâu hơn về lịch sử, văn hóa và ý nghĩa tâm linh của từng vị thánh, thần.

Tiệc Thánh Quan Trọng trong Tháng Tám Âm Lịch

Tháng Tám âm lịch quy tụ nhiều ngày tiệc lớn, mang ý nghĩa đặc biệt đối với từng vị thánh trong hệ thống Tứ Phủ, thể hiện sự tri ân sâu sắc đối với các vị "Cha" và những nhân vật lịch sử có công lao to lớn:

• Ngày 03/8 (âm lịch): Tiệc Đản Nhật Trần Triều Vương Tử Đệ Nhị Hưng Hiến Đại Vương Đây là ngày kỷ niệm Đản nhật của Hưng Hiến Đại Vương, một vị vương tử có công lao to lớn trong lịch sử nhà Trần. Ngài được thờ phụng tại nhiều đền, phủ, thể hiện lòng biết ơn của dân chúng đối với những đóng góp của ngài cho đất nước.

• Ngày 06/8 (âm lịch): Tiệc Mẫu Đền Ghềnh Nguyên Phi Ỷ Lan (Ngọc Hân Công Chúa) Ngày này tưởng nhớ Nguyên Phi Ỷ Lan, một nhân vật lịch sử lỗi lạc, có công phò tá vua Lý và có nhiều đóng góp cho sự phát triển của Đại Việt. Việc thờ phụng bà không chỉ thể hiện lòng kính trọng đối với bậc nữ lưu tài giỏi mà còn là biểu tượng của sự linh thiêng, quyền năng của các vị Mẫu. Mặc dù chú thích có ghi "Ngọc Hân Công Chúa", cần lưu ý rằng Nguyên Phi Ỷ Lan và Ngọc Hân Công Chúa là hai nhân vật hoàn toàn khác nhau trong lịch sử. Nguyên Phi Ỷ Lan sống ở thời Lý, còn Ngọc Hân Công Chúa là con gái vua Lê Hiển Tông, vợ của Quang Trung Nguyễn Huệ, sống ở thế kỷ 18. Tiệc Mẫu Đền Ghềnh thường gắn liền với Nguyên Phi Ỷ Lan.

• Ngày 10/8 (âm lịch): Tiệc Đản Nhật Quan Hoàng Lục An Biên Tướng Quân Quan Hoàng Lục là một trong các vị quan Hoàng trong hệ thống Tứ Phủ, thường được biết đến với sự oai phong, lẫm liệt. Tiệc Đản nhật của ngài là dịp để con nhang đệ tử cầu mong sự bình an, may mắn và tài lộc.

• Ngày 15/8 (âm lịch): Tiệc Đản Nhật Giáng Sinh Chầu Bát Đông Nhung Đại Tướng Quân (Đền Ỷ La - Thái Bình) Chầu Bát Đông Nhung Đại Tướng Quân là một vị Chầu Bà nổi tiếng, được thờ phụng ở nhiều nơi, đặc biệt là tại Đền Ỷ La (Thái Bình). Tiệc giáng sinh của Chầu là dịp để dâng hương, lễ vật, cầu mong sự che chở, phù hộ của Chầu.

• Ngày 20/8 (âm lịch): Tiệc Quốc Công Tiết Chế Nhân Vũ Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn – Kiếp Bạc – Hải Dương Đây là một trong những ngày tiệc lớn nhất và quan trọng nhất trong tín ngưỡng thờ Mẫu nói riêng và văn hóa tâm linh người Việt nói chung. Đức Thánh Trần Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn là vị anh hùng dân tộc vĩ đại, được tôn thờ như một vị thần. Lễ hội Kiếp Bạc (Hải Dương) diễn ra vào dịp này thu hút hàng triệu du khách và tín đồ từ khắp nơi về chiêm bái, tưởng nhớ công ơn của ngài.

• Ngày 21/8 (âm lịch): Tiệc Mẫu Nhà Trần Ngày này tưởng nhớ và tri ân các vị Mẫu trong dòng tộc nhà Trần, những người đã có công lớn trong việc xây dựng và bảo vệ đất nước. Tiệc Mẫu Nhà Trần thường diễn ra sau tiệc Đức Thánh Trần, thể hiện sự liền mạch trong tín ngưỡng thờ phụng các vị thần linh có công với dân với nước.

• Ngày 22/8 (âm lịch): Tiệc Đức Vua Cha Bát Hải Động Đình Đền Đồng Bằng Linh Từ – Thái Bình Đức Vua Cha Bát Hải Động Đình là một trong những vị thần linh tối cao trong Tứ Phủ, cai quản vùng biển cả. Đền Đồng Bằng (Thái Bình) là trung tâm thờ phụng ngài. Ngày tiệc này là dịp để cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, biển yên sóng lặng.

• Ngày 22/8 (âm lịch): Tiệc Quan Lớn Điều Thất Đào Tiên Quan Lớn Điều Thất là một vị quan lớn trong hệ thống Tứ Phủ, thường được biết đến với sự linh thiêng và khả năng ban phát tài lộc. Tiệc của ngài là dịp để cầu tài, cầu lộc, cầu cho công việc hanh thông, thuận lợi.

• Ngày 24/8 (âm lịch): Tiệc Đản Nhật Quan Lớn Đệ Nhất Quan Lớn Đệ Nhất là vị quan lớn đứng đầu trong hệ thống Tứ Phủ. Tiệc Đản nhật của ngài là một trong những ngày lễ trọng, thể hiện sự tôn kính và ngưỡng mộ đối với vị quan uy quyền, linh thiêng.

Ý Nghĩa Sâu Sắc của Tiệc Thánh Tứ Phủ Tháng Tám Âm Lịch

Tháng Tám âm lịch với những ngày tiệc thánh dày đặc không chỉ là hoạt động tín ngưỡng mà còn chứa đựng nhiều ý nghĩa văn hóa, tâm linh sâu sắc:

• Tri ân và Tưởng nhớ: Các ngày tiệc là dịp để con nhang đệ tử bày tỏ lòng thành kính, tri ân công đức của các vị thánh, thần đã có công lao to lớn với đất nước, với dân tộc.
• Cầu an và Ban phước: Thông qua các nghi lễ cúng bái, dâng hương, con nhang đệ tử cầu mong sự phù hộ, che chở của các vị thánh để có được sức khỏe, bình an, may mắn, tài lộc cho bản thân và gia đình.
• Bảo tồn và Phát huy Văn hóa: Các buổi tiệc thánh góp phần quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Đây là nơi giao lưu, gặp gỡ của cộng đồng, nơi những câu chuyện, truyền thuyết về các vị thánh được truyền từ đời này sang đời khác.
• Giáo dục Đạo lý: Những câu chuyện về công đức, sự hy sinh của các vị thánh, thần không chỉ là nguồn cảm hứng mà còn là bài học về đạo lý làm người, về tinh thần yêu nước, thương dân.

Kết Luận

"Tháng Ba tiệc Mẫu, Tháng Tám tiệc Cha" – câu nói giản dị mà gói trọn triết lý âm dương hòa hợp, cho thấy sự cân bằng và đầy đủ trong tín ngưỡng thờ Mẫu Tứ Phủ của người Việt. Tháng Tám âm lịch thực sự là một tháng thiêng liêng và ý nghĩa, đặc biệt là dịp để tưởng nhớ và tri ân các vị "Cha" cùng những vị thần linh có công dựng nước, giữ nước. Các ngày tiệc thánh không chỉ là những lễ hội truyền thống mà còn là sợi dây gắn kết cộng đồng, là nơi thể hiện lòng thành kính của con người đối với các đấng linh thiêng, đồng thời gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa tâm linh tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.