Tiệc Thánh Tứ Phủ Tháng 5 Âm Lịch

Tháng 5 âm lịch, giữa tiết trời vào hạ, không khí tâm linh tại các đền, phủ, chùa chiền trên khắp dải đất Việt lại trở nên đặc biệt linh thiêng. Đây là thời điểm mà tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Phủ, Tứ Phủ và tín ngưỡng Đức Thánh Trần hội tụ với những ngày "Tiệc Thánh" quan trọng. Đối với những người con của Đạo Mẫu và những ai thành kính với Đức Thánh Trần, tháng 5 âm lịch không chỉ là dịp để cầu an, cầu lộc mà còn là cơ hội để tìm về cội nguồn, tưởng nhớ công ơn các bậc tiền nhân, thần thánh đã có công khai sáng, bảo vệ và ban phúc cho nhân loại.

Tiệc Thánh là gì trong Tín Ngưỡng Đạo Mẫu và Đức Thánh Trần?

Trong tín ngưỡng thờ Mẫu và Đức Thánh Trần, "Tiệc Thánh" là những ngày lễ kỷ niệm đặc biệt, thường là ngày Đản nhật (ngày sinh) hoặc Hóa nhật (ngày hóa/ngày mất) của các vị Thánh. Đây không chỉ là một nghi lễ tưởng niệm, mà còn là thời điểm linh thiêng nhất trong năm, khi năng lượng của các vị Thánh được cho là giáng xuống trần gian mạnh mẽ nhất.

Người Việt tin rằng, vào những ngày Tiệc Thánh, nếu thành tâm dâng hương, lễ vật và khấn nguyện, mọi ước mong sẽ dễ dàng được các Ngài chứng giám và ban phúc. Những ngày này thường đi kèm với các nghi lễ trang trọng, hầu đồng (hầu giá) tại các đền, phủ, tạo nên không khí vừa thiêng liêng, vừa đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc.

Các Tiệc Thánh Trọng Đại Trong Tháng 5 Âm Lịch

Tháng 5 âm lịch mang trong mình những ngày Tiệc Thánh có ý nghĩa sâu sắc, gắn liền với các vị thần linh quan trọng:

1. Ngày 05/05 Âm Lịch: Tiệc Quốc Mẫu và Vương Cô Đệ Nhị Đại Hoàng Trần Triều

• Tiệc Quốc Mẫu Âu Cơ: Mặc dù không phải là ngày Đản hay Hóa nhật chính yếu được ghi chép rộng rãi, nhưng nhiều nơi vẫn chọn ngày Đoan Ngọ (Tết Đoan Ngọ) mùng 5 tháng 5 để dâng lễ tưởng nhớ Quốc Mẫu Âu Cơ. Đây là một cách để hòa quyện tín ngưỡng thờ Mẫu với một trong những ngày lễ truyền thống quan trọng của dân tộc, thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đối với người Mẹ khai sinh ra bách Việt.
• Tiệc Trần Triều Đệ Nhị Vương Cô (Thượng Thiên Công Chúa) và Đại Hoàng Công Chúa Chính Cung: Ngày này là dịp con nhang đệ tử tưởng nhớ các vị Vương Cô của nhà Trần, những người con gái tài đức của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, hoặc các vị công chúa có vai trò quan trọng khác. Các vị Vương Cô thường được thờ trong tín ngưỡng Trần Triều, được tin là linh thiêng trong việc ban tài lộc, bình an, đặc biệt là phù hộ cho phái nữ và sự ấm no trong gia đình.

2. Ngày 07/05 Âm Lịch: Tiệc Trần Triều Vương Tử Đệ Tứ, Hưng Trí Đại Vương

• Đây là ngày Tiệc quan trọng để tưởng nhớ Hưng Trí Đại Vương Trần Quốc Nghiễn, một trong những người con trai của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn. Ngài cùng các anh em mình đã có công lớn trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông, góp phần vào những chiến thắng lừng lẫy của dân tộc. Lễ Tiệc là dịp để con cháu bày tỏ lòng tri ân công lao của các vị Vương Tử, cầu mong sự phù hộ về sức khỏe, trí tuệ và sự nghiệp.

3. Ngày 10/05 Âm Lịch: Tiệc Chầu Lục Cung Nương và Cô Sáu Sơn Trang

• Đản nhật Chầu Lục Cung Nương (Chầu Sáu Lục Cung): Ngày 10 tháng 5 âm lịch là ngày sinh của Chầu Lục, một trong Tứ Phủ Chầu Bà có vai trò quan trọng trong hệ thống Đạo Mẫu. Chầu Lục thường được biết đến là vị Thánh Chầu cai quản vùng Lục Cung (thuộc Lạng Sơn), đặc biệt linh thiêng tại Đền Chín Tư (Hữu Lũng). Người ta đến dâng lễ Chầu Lục để cầu mong sự bình an, may mắn, và những ước nguyện liên quan đến tình duyên, gia đạo.
• Tiệc Cô Sáu Sơn Trang (Cô Sáu Lục Cung): Nằm trong hệ thống Tứ Phủ Cô, Cô Sáu Sơn Trang thường được coi là hầu cận của các Chầu Bà vùng núi rừng. Tiệc Cô Sáu vào ngày này thường đi kèm với Tiệc Chầu Lục, thể hiện sự tôn kính đối với các vị Cô đồng hành cùng các Chầu, mang đến sự che chở và bình an cho những ai đi làm ăn nơi sơn cước.

4. Ngày 20/05 Âm Lịch: Tiệc Chầu Năm Suối Lân

• Hóa nhật Chầu Năm Suối Lân: Ngày 20 tháng 5 âm lịch là ngày Hóa của Chầu Năm Suối Lân, một vị Thánh Chầu nổi tiếng trong Tứ Phủ Chầu Bà. Chầu Năm được cho là linh thiêng cai quản vùng sông suối, núi rừng, đặc biệt là tại vùng Suối Lân.
• Ý nghĩa: Con nhang đệ tử thường đến các đền thờ Chầu Năm để cầu xin sự che chở, bình an cho những người làm nghề sông nước, buôn bán, hay những người có công việc liên quan đến núi rừng. Chầu Năm được tin là rất linh ứng trong việc ban phát tài lộc, sự thuận lợi trong kinh doanh và hóa giải những khó khăn trên đường làm ăn.

5. Ngày 25/05 Âm Lịch: Tiệc Quan Lớn Tuần Tranh (Hóa nhật Đệ Ngũ Quan Tuần Sát)

• Đây là một trong những Tiệc Thánh lớn và quan trọng bậc nhất trong tháng 5 âm lịch, thu hút đông đảo tín đồ từ khắp nơi đổ về.
• Nhân vật được thờ cúng: Quan Lớn Tuần Tranh, còn được gọi là Quan Lớn Đệ Ngũ Tuần Sát, hay Đệ Ngũ Vương Quan. Ngài là một vị quan thời nhà Trần (có truyền thuyết cho rằng Ngài là một trong những người con của Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn hoặc một vị tướng tài ba khác) có công lớn trong việc cai quản và bảo vệ vùng sông nước, đặc biệt là tại vùng sông Tranh (Hải Dương). Truyền thuyết kể rằng Ngài bị oan khuất và hóa đi vào ngày này, sau đó hiển linh phù hộ cho dân chúng.
• Ý nghĩa: Tiệc Quan Lớn Tuần Tranh là dịp để con nhang đệ tử, đặc biệt là những người làm nghề sông nước, buôn bán, hay những người có căn số, về bái lễ, cầu xin sự che chở, bình an trên sông nước, tài lộc hanh thông và giải trừ tai ương, hóa giải oan trái. Ngài được tin là rất linh thiêng trong việc hóa giải những điều bất công và ban phước lành cho những người lương thiện. Đền thờ chính của Ngài là Đền Quan Lớn Tuần Tranh (hay Đền Tranh) ở Ninh Giang, Hải Dương.

Văn Hóa và Tín Ngưỡng Đằng Sau Các Tiệc Thánh

Các Tiệc Thánh trong tháng 5 âm lịch không chỉ là ngày kỷ niệm của một cá nhân hay một vị thần, mà còn là biểu hiện sâu sắc của văn hóa và tín ngưỡng Việt Nam:

• Sự kết nối giữa người và thần: Đây là dịp để con người thể hiện lòng biết ơn, tin tưởng và giao tiếp với thế giới tâm linh, tìm kiếm sự bình an và hướng dẫn.
• Giữ gìn giá trị truyền thống: Thông qua các nghi lễ, hát chầu văn, hầu đồng, các giá trị văn hóa dân gian được bảo tồn và truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
• Ý nghĩa cộng đồng: Các Tiệc Thánh thường kéo theo không khí lễ hội sôi động, là dịp để cộng đồng tụ họp, giao lưu, tăng cường tình đoàn kết.
• Biểu tượng của sự sống và sinh sôi: Đặc biệt trong tháng 5 âm lịch, nhiều Tiệc Thánh gắn liền với sự phát triển, sinh sôi, nảy nở của vạn vật và sự sung túc, thịnh vượng.